BREOGÁN RIVEIRO NO IES DE MELIDE

O día 1 de decembro estivo no noso centro Breogán Riveiro, para falar co alumnado de 2º de ESO da súa obra Tonecho de Rebordechao. Houbo un coloquio onde o alumnado lle realizou todo tipo de preguntas ás que el contestou dando mostras de bo humor e paciencia. Ao acabar o coloquio, asinou os libros que trouxo o alumnado e seguidamente fixéronlle unha entrevista para a radio do centro.

I Seminario sobre a memoria no IES de Melide: Os maquis na Vía Láctea

Os días 26 e 27 de novembro de 2010 celebramos no IES de Melide o I seminario sobre a memoria “Os maquis na Vía Láctea”. Comezamos o seminario coa proxección da película de Montxo Armendáriz “Silencio roto” sobre a guerrilla no Val de Arán, cun debate ao finalizarse con Quico o “guerrilleiro do Bierzo” e Xaquin Yebra. Seguidamente tivo lugar a conferencia sobre “Curuxás, o guerrilleiro que non cazou Franco” por Carlos Parrado e a inauguración oficial da aula do IES Melide que leva o nome de Ramón Rodríguez Varela, O Curuxás. O día 27 iníciase coa conferencia de Xaquin Yebra “Os últimos maquis galegos” para continuar co traballo de campo Percorrido polos espazos vitais dos útimos maquis nas proximidades de Castro Caldelas, pola Ribeira Sacra, onde baixamos ao refuxio do Mario. Nestas covasrefuxiábanse os antigos maquis entre eles Mario de Langullo, o Pinche, e logo foron aproveitadas por membros do exercito guerrilleiro.Rematouse o seminario no salto de Belesar onde foi abatido Xosé Castro Veiga “O Piloto”.

Entrevista a Breogán Riveiro

Dous alumnos e dúas alumnas de 2º de ESO fixémoslle unha entrevista a Breogán Riveiro para a nosa emisora de radio, Falamelide, e agora transcribímola aquí para que a poidades tamén ler.

-Moi boas, queridos oíntes

- Hoxe atopámonos aquí na nosa radio, en Falamelide  uns alumnos de 2º da ESO, nós somos Cristina, Belén, Diego e Víctor e estamos a piques de entrevistar a un escritor

- Si?, A cal?

- Como que a cal? Non cho dixemos antes?

- Pois a Breogán Riveiro

- O de Tonecho de Rebordechao?

- Si, a ese mesmo

- pois comecemos logo, non o fagamos esperar.

- Moi boas, Breogán

- Moi boas. Como estamos?

- Como ben sabes, temos preparada unha pequena entrevista , Que che parece se comezamos?

- Ben, se non queda outra, pois adiante.

- Escribiches máis libros que Tonecho de Rebordechao?

- Si, escribín bastantes máis libros e publiquei outros catro.

- E cal foi o que máis che gustou?

- Pois supoño que o que máis me gustou foi sempre no que estaba traballando no último momento. O que máis me gustou foi sempre o que se ía publicar despois, non os xa publicados.

- Cando publicaches o primeiro libro?

- Eu creo que foi no ano 2000 ou  no 98 máis ou menos. Gañei o premio Cidade da Coruña de Literatura Fantástica cun libro que se chamaba... Pois non me lembro agora mesmo como se chamaba o libro, pero gañei o premio e publiquei o libro. Debe ser o... Como se chama o cabrón ese alemán que me agacha as cousas? O alzheimer ja,ja

- De que tratan as túas obras?

- Cada obra trata dun tema totalmente distinto. Teño dende unha obra policíaca que é O Asasino bífido, policíaca humorística, ata unha obra de monicreques, O afundimento do Tiránic, ou sexa que hai de todo un pouco e tamén literatura totalmente fantástica como Olga e o dinosauro, ou sexa, teño de todo un pouco.

- Para que idades están recomendadas?

- De 0 a 99 anos máis ou menos. De máis non teño demasiados. Penso que a literatura non ten barreiras de idade habitualmente Se les un libro e che chega dá igual que leas a Dostoievski con oito anos ou, coma no meu caso, que leas O pequeno Nicolás con corenta e tantos, pódeche gustar exactamente igual.

- En que te baseaches para escribir Tonecho de Rebordechao?

- Tonecho de Rebordechao conta a historia dun rapaz que vive nunha gran cidade e que por unha serie de circunstancias traumáticas pero que non entramos a valorar na obra ten que ir vivir a unha aldea de montaña practicamente abandonada onde é o único neno de toda a contorna. Entón son as aventuras e desventuras dun rapaz  desta posmodernidade de videoxogos e todo isto tendo que ir vivir cos seus avós a unha zona hiperrural e de montaña, a unha zona francamente curiosa.

- E como se che ocorreu o personaxe de Tonecho?

- Pois non sei, pero supoño que dentro da obra unha das primeiras cousas que se me ocorreu foi o personaxe de Tonecho. Cando comezas a escribir sabes de onde saes e ás veces sabes como queres rematar, pero non  como vas chegar ata alí moitas veces. E as historias medran ás veces por si soas, entón Tonecho foi un personaxe que medrou por si mesmo e que colleu moito protagonismo dentro da súa propia historia. É un personaxe que gañou peso, por así dicilo.

- Dinos, existe Rebordechao?

- Si, existen varios. Este, en concreto, é o máis coñecido. Está situado ao sur de Montederramo, na provincia de Ourense. E coincidiu que eu estaba escribindo a historia de Tonecho, dun rapaz que, como xa comentei, pasaba de vivir nun ambiente urbano a un moi, moi rural dunha aldea case descoñecida, de montaña; e coincidiu que por motivos de traballo estabamos a gravar un documental dirixido por Carlos Casares sobre o home lobo de Allariz, o home do unto, o lobishome de Allariz, e coincidiu que estabamos gravando precisamente en Rebordechao . Daquela, esta gravación en Rebordechao supuxo para min un descubrimento, e tamén supuxo un descubrimento para ese rapaz que eu estaba imaxinando, que era ese Tonecho . E Tonecho faloume e díxome que el non era soamente Tonecho que vivía nunha aldea imaxinaria, que era Tonecho de Rebordechao, que vivía alí, e entón esa aldea real pasou a formar parte da historia.

- E que sentiches mentres o escribías?

- Fame, sono, cansazo, ledicia, ánimo, de todo. Cando se escribe, o proceso é moi longo e dá tempo a sentir moitísimas cousas, moitos altibaixos, momentos de euforia, de dicir: “isto está moi ben” e outros de dicir: “buf, non vou rematar” É un proceso longo escribir, é un proceso de atravesar un deserto, e despois, cando chegas ao oasis dis: “ ben, o camiño percorrido valeu a pena”. Neste caso penso que valeu a pena. Iso dependerá dos meus lectores.

- Aparece algún relato autobiográfico nas túas obras?

- Non, habitualmente eu non escribo cousas autobiográficas, se cadra é porque a miña vida é bastante anódina, aburrida. Eu son un traballador que chega á súa casa e que ten os mesmos problemas que ten todo o mundo, pero cousas autobiográficas sempre hai, quero dicir que por exemplo os personaxes dos avós que pasan o día rifando pois eu penso que son un pouco meu pai e miña nai, que tiñan ás veces a cousa de andar discutindo por caralladas en calquera intre do día, e hai cousas que si son autobiográficas como a anécdota do equipo de televisión que está rodando en Rebordechao á hora de xantar e que ten problemas; pois esa anécdota semella absolutamente surrealista e imposible, é real.

- Recordas algunha anécdota curiosa que che ocorrera dende que es escritor?

- Pois unha anécdota que me pasou hai pouco. Estaba no Decathlon na Coruña e había unha chea de xente, e camiñando, un rapaz  un pouco máis vello ca vós estaba falando con un colega alí e dixo dunha maneira despectiva: “ Tengo que comprar el libro ese de Tonecho de Rebordechao”, e estaba ademais cun pau de golf na man, e entón, por se acaso, non me acheguei a dicirlle nada, non fora ser que se lle ocorrese baterme por aquilo, que non teño a culpa de nada, déixame tranquilo, pero foi a anécdota máis curiosa sobre este libro que me pasou.

- Sobre que temas che gusta escribir?

- Gústame o humor, como a case todo o mundo, a fantasía, e en xeral todo o que cae nas miñas mans, eu penso que os libros gardan historias marabillosas e que paga a pena darlles unha oportunidade. Se cadra hoxe esa historia non conecta contigo, pero é posible que mañá si, e paga a pena descubrir moitas das historias que están agachadas nos libros.

- E como foron as túas primeiras experiencias coa escritura?

-  Pois eu penso que foron en preescolar. Eu tiña que cubrir un folio con pauciños, e despois con circuliños. E comecei máis adiante coas vogais. As miñas primeiras experiencias coas letras foron iguais que as vosas, que as de todo o mundo. Eu penso que o que distingue un escritor de calquera outra persoa “normal” é que un escritor as historias que todos contamos as pon por escrito. Anímovos a que poñades todas esas historias por escrito porque paga a pena,  e contar historias é o que nos distingue aos seres humanos . Somos seres humanos porque nos gustan as historias e porque  contamos historias.

- Gústache reler as túas obras?

- Eu penso que o primeiro lector que debera ter un é un mesmo. Se non che gusta o que escribes nin a ti mesmo, mal imos, pero, por outra banda, ti xa sabes o que escribiches, entón reler..., si algunha vez teño relido algunha obra por moitos motivos e si, habitualmente gústame reler, pero tamén tes a teima de analizar demasiado ás veces. E como exercicio de reler continuamente as miñas obras, non iso non o fago. Seméllame case algo achegado ao onanismo

- Tardas moito en escribir un libro?

- Non o sei exactamente porque o labor de escribir no meu caso é parcial. Eu chego de traballar noutros temas, no audiovisual e cando podo dedico algo de tempo a escribir e iso implica que un día podo dedicar media hora, outro dúas e hai días que nada, entón non sei canto tempo leva escribir un libro. E, ademais, despois de escribir unha obra hai un proceso moito máis duro, se cadra non máis longo pero si máis duro, de revisar o que escribiches e tachar aquilo que non paga a pena . É un traballo moi duro ir tachando, tachando, tachando.

- E pódese saber por onde comezas?

- Habitualmente polo principio.

- E, dime, escribes só en galego ou tamén en castelán?

- Teño publicado en galego. Teño algún relato premiado en castelán, algunhas cousas, pero publicado só en galego. O que pasa é que eu me considero no bo sentido da palabra bilingüe e por traballo teño que escribir moitas veces en castelán, entón a necesidade de escribir náceme en galego principalmente, porque a outra xa a teño cuberta.

- E, por último, se nos queres contar ti algo en especial...

- Pois si, querería falarvos de algo en especial, posto que me preguntastes se tiña publicado algo en castelán. A verdade é que me gusta moito o castelán, considero que é o meu idioma, son bilingüe no bo sentido da palabra e quería animarvos dende o punto de vista do castelán, quero facer unha defensa do castelán, e a mellor defensa que podo facer do castelán, posto que son dúas linguas moi xuntas e que están pegadiñas, para falar ben en castelán temos que saber falar ben en galego, entón, por favor, se respectades o castelán, aprendede, practicade o galego, porque así saberedes distinguilo moi ben, non como fai algunha xente que en teoría defende o castelán e non o fala nin sequera ben. Como estas dúas linguas están tan achegadas, os galegos para falarmos ben en castelán temos que aprendermos a falar ben en galego se non é imposible. Por iso, en defensa do castelán, falade galego

- Ben, con esta pregunta rematamos a entrevista. Espero que o pasases ben e vós tamén, queridos oíntes. Moitas grazas, Breogán, e ata sempre.

- Graciñas a vós.

Cristina, Belén, Diego e Víctor

2º ESO

VISITA Á EXPOSICIÓN DO CÓMIC

O 29 de novembro, o alumnado de 2º de ESO do IES acudiu ao Multiusos para ver unha exposición sobre o cómic.Titúlase "Viñetas Descubertas" e "Miña Terra Galega". A primeira é unha panorámica de 32 obras realizadas por autores gañadores dos galardóns máis importantes destes últimos anos, mentres que a segunda resume a visión de oito dos creadores actualmente en activo na nosa terra, sobre os tópicos e temas relacionados con Galicia.

PARA LER A CARÓN DO LUME NESTE TEMPO DE XEADAS

No mes de novembro é cando notamos a chegada do inverno, aínda que o comezo deste, para ser exactos, sexa o 21 de decembro. No mundo celta o ano novo comezaba a principios deste mes, cunha festa en honor aos defuntos, a nomeada festa do Samaín. Agora, cando as noites son tan longas e vai tanto frío fóra é cando máis apetece ler a carón do lume (ou do radiador, se non temos outra cousa). Neste tempo a nosa biblioteca foi recibindo estrañas visitas en torno a unha serie de libros, que fomos escollendo porque nos pareceron axeitados para este tempo de defuntos, castañas e lume. Na mesa da entrada poderás atopar libros de misterio, contos de terror, novelas de vampiros, historias onde a morte e os mortos están presentes, contos de lobos para escoitar ben tapadiños ao lado do lume... Nesta guía tes os detalles necesarios para facerte cunha desas lecturas.
Por certo, no club de lectura Papalibros estamos lendo un destes libros, Cumbres borrascosas, e temos a nosas primeira reunión o luns 29 de novembro as 14.15 h. na aula 106, para xantar xuntos e poder falar tranquilos. Se te animas, acude ou ponte en contacto con nós.

Lecturas a carón do lume

View more presentations from Susana Losada.

25 DE NOVEMBRO, DÍA INTERNACIONAL DA VIOLENCIA DE XÉNERO

Seguramente a violencia de xénero é algo tan antigo, case, como a existencia humana. Está presente na literatura universal de todos os tempos, unhas veces como simple reflexo de conduta e outras, cada vez máis por fortuna, como denuncia e repulsa. Por xentileza de Trafegando Ronseis, publicamos este fermoso vídeo onde sobran as palabras.

Dia Internacional contra a violencia de xénero 2010 from trafegandoronseis on Vimeo.

VII Simposio sobre o libro e a lectura

Os días 18 e 19 de novembro celebrouse en Santiago o VII simposio sobre o libro e a lectura, este ano dedicado ao fomento da lectura. Nel tratáronse moitos aspectos, entre eles o que debemos ofertar dende as editoriais, as librerías e as bibliotecas. A min gustoume especialmente o que nos contou o libreiro e contacontos Pep Durán e vóuvolo relatar bastante resumido.
Pep ten unha librería en Cataluña e, como é sabido, alá non chove moito; pero un día caeu unha tremenda treboada pola noite. Pola mañá, cando foi abrir o local, atopouse con que a auga o inundara totalmente; pero non só se mollaran os libros que estaban nos andeis baixos, senón todos os demais, xa que a auga entrara tamén polo tellado. Os libros estaban totalmente estragados. Entón, Pep descubriu que naquela auga que anegaba o chan había unha especie de bichiños negros e pequenos, colleu uns poucos e, sabedes o que eran? LETRAS. Dos libros caeran todas as palabras, e as follas estaban totalmente en branco. El recolleu todas estas letras e púxoas a secar, igual que os libros, ao sol, e cando todo estivo seco lanzou unha oferta na súa librería: COA VENDA DUN LIBRO, REGALAMOS UN PUÑADO DE LETRAS. Sabedes o que pasou? Que venderon todos os libros. E sabedes por que? Porque todos en realidade o que queremos é ler o noso propio libro, onde estean os nosos soños, desexos, aspiracións, preocupacións... En definitiva: nós mesmos.
Que libros debemos ofertar? Aqueles nos que a xente atope o seu espello, a si mesma; pero, iso si, dándolle textos de calidade e que teñan unha maior lectura social.

PERCORRENDO "A PRAIA DOS AFOGADOS"

Dentro das actividades de animación á lectura programadas pola biblioteca en coordinación co Departamento de Lingua, o día 11 de novembro alumnos e alumnas do IES de Melide participaron nun roteiro organizado por Galaxia, para ver os escenarios onde transcorre a novela A praia dos afogados, de Domingo Villar. Esta obra está ambientada en Nigrán, nas zonas de Monteferro e Panxón, e actuaron como guías Xosé Lois Villar, presidente do Instituto de Estudos Miñoranos, que explicou as referencias ao medio mariño e as artes de pesca que aparecen na obra, e a actriz Ana Carreira, que mostrou a praia da Modorra, o templo votivo de Antonio Palacios, o porto e a lonxa, interactuando con eles/as.
Xa pola tarde, o alumnado visitou a VERBUM ou Casa das Palabras, onde asistiu a un itinerario e un obradoiro relacionado coas linguas do mundo.

CONCURSO DE MICRORRELATOS PARA DENUCIAR A VIOLENCIA DE XÉNERO

Dentro do seu Plano Anual, o Equipo de Biblioteca do IES de Melide convoca un concurso de Microrrelatos con motivo do Día Internacional contra a Violencia de Xénero. A narración curta é un xénero que está callando entre o alumnado do IES de Melide, tal como podemos comprobar nalgúns dos últimos números da revista Intres. Cantas palabras necesitamos para poder contar unha boa historia? Retamos ao alumnado do IES de Melide a que con menos de cen palabras tente chegar ao corazón dos lectores.

Velaí as BASES e desta vez ninguén se queixará do moito que ten escribir:

- Os relatos, cuxo tema xirará en torno á violencia contra as mulleres, terán unha extensión máxima de cen palabras.
- O prazo de presentación remata o venres, 26 de novembro de 2010 .
- Establécense tres premios para os tres mellores microrrelatos presentados (1º ciclo, 2º ciclo e Bacharelato e CF).
- O xurado estará formado por tres profesores/as do Equipo de Biblioteca e dous alumnos/as membros da Asociación do Alumnado.
*O xurado poderá deixar deserto/s o/s premio/s se o considera oportuno.

III ENCONTROS DE BIBLIOTECAS ESCOLARES DE GALICIA

A pasada fin de semana varias profesoras do centro acudimos a estes terceiros encontros de Bibliotecas Escolares de Galicia, que se celebraron no Palacio de Congresos de Santiago de Compostela. Alí tivemos a ocasión de contactar con outros profesores e profesoras de Galicia que tamén están traballando na dinamización de Bibliotecas e no fomento da lectura. As xornadas foron moi produtivas xa que puidemos intercambiar experiencias con outros centros e ilusionarnos aínda máis co proxecto de biblioteca con novas ideas.
Aproveitamos para recordarche que te inscribas xa no Club de Lectura Papalibros, se queres compartir paixón, aventura, misterio... cun grupo de amigos e amigas. Coma sempre, chegamos á conclusión de que a lectura pode ser cousa de varios e que quen comparte un libro crea un importante vículo coas outras persoas.

MIGUEL HERNÁNDEZ

Hoxe, 30 de novembro de 2010, conmemórase o nacemento do poeta Miguel Hernández, morto no cárcere, onde estaba por defender a causa republicana na Guerra Civil, no ano 1942, cando só tiña 31 anos.

En 1939 recibiu unha carta da súa muller onde lle dicía que o único que comía era pan e cebola, xa que non tiña con que alimentarse. Nese momento ela estaba amamantando o seu fillo. El quedou impresionado e escribiu:

"Estos días me los he pasado cavilando sobre tu situación, cada día más difícil. El olor de la cebolla que comes me llega hasta aquí, y mi niño se sentirá indignado de mamar y sacar zumo de cebolla en vez de leche. Para que lo consueles, te mando esas coplillas que le he hecho, ya que aquí no hay para mí otro quehacer que escribiros a vosotros o desesperarme..."

NANAS DE LA CEBOLLA

En la cuna del hambre

mi niño estaba.

Con sangre de cebolla

se amamantaba.

Pero tu sangre,

escarchada de azúcar,

cebolla y hambre.

Sabedes que dentro de moi pouquiños días conmemoramos a festividade do Samaín? Sabedes o que é iso? Celébrase aínda en Galiza? Imos ver.

Na noite do 31 de outubro para o 1 de novembro no mundo celta conmemoraban a festividade do Samhain, que se describe como unha comuñón cos espíritos dos defuntos que, nesta data, tiñan autorización para camiñar entre os vivos e poder reunirse con eles. Para manter os espíritos contentos, deixábanlles comida fóra. Esta tradición evolucionou e hoxe o que fan os nenos é ir de casa en casa pedindo doces.
Máis tarde, os romanos someteron os pobos pagáns e convertéronos ao cristianismo, demonizando as súas crenzas; os cristiáns cualificaron esta celebración como unha práctica herética e o Samaín converteuse no día de Todos os Santos, de onde deriva o nome inglés Halloween.
Esta tradición tamén existiu en toda Galiza até hai menos de trinta anos. As cabazas estaban relacionadas co culto á morte e, en Quiroga, gardábanas, secábanas e utilizábanas como máscaras no Entroido.
Hoxe en día, séguese celebrando o Samaín nalgunhas cidades e vilas de Galiza.
No cómic dos Barbanzóns, de Pepe Carreiro, titulado A noite de Samaín, poderedes ler as aventuras destes personaxes nunha noite tan máxica.

BENVIDA AO CURSO 2010-11

Aínda que xa hai tempo que inauguramos o novo curso na Biblioteca do IES de Melide, con este post poñemos a andar novamente este noso espazo Biblomelide. Sabemos que moitas e moitos de vós pasastes un feliz verán gozando da lectura e voltastes aínda con máis ganas de libros.
Dun xeito especial queremos dar a benvida ás rapazas e rapaces de 1º de ESO e a todos aqueles que se incorporaron este ano ao centro, esperamos poder ofrecerlles aventuras e historias marabillosas, ademais dun lugar de traballo agradable onde poidan realizar as súas tarefas de estudo e consulta.
As principais novidades deste curso foron a renovación de mobiliario e unha pequena remodelación de espazos. Agora a sección de xuvenil está moito máis cómoda, de xeito que poidamos pasar un bo rato mirando e escollendo o libro que nos apeteza levar. Nesta sección estamos incorporndo pouco a pouco tamén libros de literatura galega, para poder ofrecerche unha selección máis completa de novelas apetecibles.
Comezamos o ano con moitas ganas, programando actividades semellantes ás de anos anteriores: concursos, conmemoracións, conferencias de autores, semanas (ou quincenas) temáticas... Polo de pronto, oraganizaremos unhas xornadas de formación para os novos usuarios, para que coñezan un pouco os recursos da biblioteca e saiban como atopalos.
En breve comezaremos tamén coas as actividades do noso club de lectura Papalibros. Tamén aquí teremos algunha novidade, que non imos adiantar ata a próxima reunión.
Se aínda non o fixeches, non esquezas pasar pola biblioteca, sempre haberá un libro agardando por ti.

FELIZ VERÁN 2010 !!!

Xa entrados de cheo no verán, aproveitamos para desexarvos a tod@s un fructífero, reparador e feliz verán, sempre en compaña dos libros, eses tesouros agochados que sempre están esperando que alguén os atope e os "resucite" co persoal xeito de facer a lectura que temos cada un de nos. Agora, sen prisas, nin exames, é bon momento para adicar un tempo a eses amigos de papel que tanto fan (xa teñen feito) na nosa formación, imaxinación, no noso crecemento. O rei medieval Ricardo Corazón de León, adoitaba dicir "os libros ensináronme a pensar, e o pensamento fíxome libre". Non é mala cita. Libros, pensamento e liberdade. Tres cousas que teñen que ver entre si. Non esquezades nunca que libros é unha palabra indisociable de liberdade. E que a liberdade non fai aos homes mellores, fainos simplemente, homes. Unha aperta e FELIZ VERÁN !!!

17 DE MAIO. UXÍO NOVONEYRA

Velaí un vídeo con palabras do poeta Uxío Novoneyra ao que este ano se adica o Día das Letras Galegas: son a mellor homenaxe e mostra do seu pensamento. Este vídeo está elaborado polo C.P.I. Progreso de Catoira, ao que lle agradecemos especialmente a súa achega.

UXÍO NOVONEYRA

View more presentations or Upload your own.

ACTIVIDADES DO MES DOS LIBROS

Os alumnos de 4º de ESO de Humanidades quixeron rescatar un libro duna queima universal, igual que facían os homes-libros da película Fahrenheit 451, baseada na novela de Ray Bradbury. Entre eles atoparedes, dende obras clásicas até a literatura xuvenil máis recente. Este traballo fíxose gracias á colaboración de Carla Río Vea. Estes foron os rapaces e os libros que escolleron.



Neste mes de abril , xa rematado, no IES de Melide levamos a cabo distintas actividades relacionadas cos libros e a lectura. Participaron alumnos de case todos os grupos: neste espazo imos facer unha referencia ao traballo dos alumnos de 1º da ESO, 2º da ESO , 4º da ESO e 1º de Bacharelato.

E TI , PARA QUÉ LES? NA PROCURA DO AUTOR AGOCHADO

No taboleiro exterior da biblioteca estaban as imaxes de sete autores/as literarios. Os alumnos de 2º da ESO debían identificar, alomenos, a cinco del@s , atopar unha obra súa e escribir a referencia bibliográfica. Logo debían respostar á pregunta, e ti, para qué les?

Os autores eran Miguel Hernández, Miguel Delibes, Uxío Novoneyra, Afonso D.Castelao, Emilia Pardo Bazán, Fina Casalderrey e Eduardo Pondal.

Resultaron gañadores, Iván Enríquez Abad, Christian

Enjamio Garea e Adrián Carril García, que foron agasallados cunhas pequenas mochilas de Bibliotecas Escolares cunhas sorpresas dentro delas. As súas razóns para ler?. " para aprender cousas novas, desenvolver a mente", di Iván, "para me divertir e pasalo ben" según Christian, e " para imaxinar unha historia na miña mente, descubrir novos mundos e desprenderme do real" é a opinión de Adrián. Todas elas boas razóns para disfrutar e coller o hábito da lectura.

POESÍA ALBOROTADA

Un forte vento, típico da vila de Melide, fixo estragos nunha serie de versos, de tal maneira que todos eles quedaron "alborotados". Os encargados de ordealos foron os alumnos de 1º de BAC. A golpe de consulta puramente bibliotecaria, ordearon un "poema" composto por 22 versos correspondentes a 11 autores de moi distintas épocas: así aparecían misturados dende "caminante, no hay camino", pasando por "verde, que te quiero verde","vivo sin vivir en mí" e o final máis poético que se puido atopar: "poesía.... eres tú". Os alumnos debían colocar os versos debidamente, localizar a obra, o autor e a época do mesmo.

Os gañadores foron : Estefanía García e Patricia Méndez, ex aequo en 1º BAC/A, Iván Vázquez en 1º BAC/B e Beatriz Pumar en 1º BAC/C. Todos eles recibiron un pequeno agasallo dun bloc e uns separadores de Biblotecas Escolares .

TURBILLÓN DE POESÍA

Este ano deunos polo vento e os versos desordeados. Polas ventás da clase de 1º da ESO entrou un furacán que provocou un verdadeiro turbillón de poesía: os alumnos tiveron que rescatar e poñer orde nos versos espallados. Os máis rápidos foron: Cristina García e Xoel García de 1º ESO C e Alba Carreira e Belén Casal de 1º ESO B.

PREMIO CERVANTES 2010

El premio Cervantes de este año fue otorgado al escritor mejicano José Emilio Pacheco. Nació en Ciudad de México en 1939, y es un escritor más que prolífico, destacando también como traductor, profesor universitario o editor. Entre sus obras poéticas destacan títulos como Los elementos de la noche, El reposo del fuego, No me preguntes cómo pasa el tiempo o Irás y no volverás.

Pacheco se ha convertido en el cuarto mexicano en ganar el premio tras Octavio Paz, Carlos Fuentes y Sergio Pitol, reconocidos en 1980, 1987 y 2005 respectivamente.
José Antonio Pascual, académico y presidente del jurado, lo considera como "un poeta excepcional de la vida cotidiana con profundidad y capacidad de recrear un mundo propio".

Se pretende que pronto se publique en España su obra Tarde o temprano, una recopilación de sus mejores versos desde 1958 a 2000. El escritor declaró que considera su premio como un galardón a toda la literatura mejicana.

UN AGASALLO PARA A NOSA BIBLIOTECA

A biblioteca de Friol, http://www.friolteca.blogspot.com/, fíxonos o agasallo do logotipo Vale a pena ficar de olho nesse blog!. Agradecémoslle a distinción e cumprimos co compromiso de recomendar outros dez blogs de bibliotecas escolares.¨:
Biblioteca "Poeta Díaz Castro"
Mesturas
Bibliocabe
Biblioteca Sarmiento
A vacaloura
Biblioantioquia
Bibliozalaeta
Biblioteca Pino Manso
Bibliomosteiro
Avenidaconcordia
Noraboa a todos eles!!

ENCONTROS DO PLAMBE 2009-2010 E ANO DO LIBRO E DA LECTURA EN GALICIA

Os pasados días 15 e 16 de abril tiveron lugar en Santiago de Compostela, no I.P. de Conxo , os Encontros anuais das bibliotecas galegas pertencentes ao Plan de Mellora de Bibliotecas Escolares (P.L.A.M.B.E.), nos que o noso instituto participa desde hai dous cursos. Con este plan preténdese que as bibliotecas dos distintos centros educativos sexan vistas, non coma un almacén de libros, senon coma un centro de recursos efectivos para a aprendizaxe de todas as materias (ciencias ou letras). Ler, saber o que se le ( o que se chama "lectura comprensiva"), saber variar lecturas de ficción e de libros informativos (historia, ciencias, matemáticas...) son algúns dos obxectivos máis importantes que se tentan acadar neste tipo de Xornadas.

O IES de Melide participou o día 16, onde se tivo ocasión de escoitar unha conferencia de Manuel Area, catedrático de Didáctica da universidade de La Laguna ( Canarias), as experiencias dunha profesora de Avilés (Asturias), Puerto Menéndez, a presentación dun portal en internet adicado á promoción da lectura, http://leer.es/, e a conferencia final a cargo de

Roser Lozano da universidade Rovira i Virgili de Tarragona, sobre lectura e aprendizaxe.

Tamén houbo un tempo de intercambio de experiencias entre os responsables das bibliotecas de distintas zonas.

A lectura para a aprendizaxe, a educación de competencias básicas como o "tratamento da información e competencia dixital", a presenza dos soportes audiovisuais e electrónicos, a imprescindible integración da cultura impresa e a cultura dixital, foron outros dos contidos que tamén se trataron.

Rematamos cunha intervención de Juan Mata, ponente e profesor de Didáctica ,no que reivindica o valor da palabra, en todos os seus sentidos e matices:

"Somos seres dotados para a linguaxe e grazas a ela e con ela construímos o que somos. Temos por iso, unha inesgotable confianza nas palabras, no seu poder para argumentar e emocionar, para persuadir e civilizar....." Ogallá que todos sexamos consecuentes con este discurso.

(Texto íntegro en , Juan_Mata_diadolibro2010.pdf )

NON PODEMOS PERMITIR QUE SE REPITA

Esta Semana Santa tivo lugar un fatídico suceso, no que unha rapaza de 13 anos foi asasinada por unha compañeira do instituto de 14 anos.
Nós, como persoas, necesitamos vivir en sociedade para sobrevivir, para comunicarnos e para ampliar as nosas posibilidades, e, por suposto, para acadar a felicidade.
Na nosa sociedade existen multitude de problemas e conflitos, que poden afectar a dúas persoas, ou a varias nacións. Para resolvelos hai que acadar unha solución xusta (que pasa, sobre todo, por poñerse no lugar do outro). Débense ter en conta, ademais, as razóns de todos, valoralas con imparcialidade, e pór fin a estes problemas, sen romper as normas de convivencia. Desgrazadamente, este conflito acabou coa morte da rapaza de trece anos, coa vida da asasina destrozada, e dúas familias abatidas polo suceso. Por se fora pouco, os amigos das menores quedaron entristecidos e queren enfrontarse. Isto aféctanos directamente a nós, xa que teñen a nosa mesma idade, e isto ensínanos a non nos deixar levar pola furia, xa que se pode acabar moi mal. Por outra parte, no que case todos estamos dacordo, é que os compañeiros, sabedores da situación, puideron tomar algunha medida para evitar este suceso. Porque, tal e como di Gandhi, "o máis atroz das cousas malas da xente mala é o silencio da xente boa". Quizá todos, como alumnos/as e compañeiros/as que somos, deberiamos reflexionar acerca disto.
Redactado por Adrián Carril, a partir da posta en común das/os alumnos/as de Educación para a Cidadanía e os Dereitos Humanos de 2º de ESO.

EL PRINCIPITO

Tal día como hoy, el seis de abril de 1943, fue publicado Le Petit Prince, el relato corto más conocido del escritor y aviador francés, Antoine de Saint-Exupéry. Se trata de una joya de la literatura universal, un libro para niños y mayores, que critica la estupidez humana, encarnada en el mundo de los adultos, y muestra la sencilla sabiduría de los niños. Esta es su dedicatoria:

A LEÓN WERTH
Pido perdón a los niños por haber dedicado este libro a una persona grande. Tengo una seria excusa: esta persona grande es el mejor amigo que tengo en el mundo. Tengo otra excusa: esta persona grande vive en Francia, donde tiene hambre y frío. Tiene verdadera necesidad de consuelo. Si todas estas excusas no fueran suficientes, quiero dedicar este libro al niño que esta persona grande fue en otro tiempo. Todas las personas grandes han sido niños antes (Pero pocas lo recuerdan). Corrijo, pues, mi dedicatoria:

A LEON WERTH CUANDO ERA NIÑO

Toda la obra es una metáfora –un conjunto de metáforas- que cada lector tendrá que desvelar para darle un sentido propio al libro. Porque “no se ve bien sino con el corazón, lo esencial es invisible a los ojos”.

DÍA MUNDIAL DA AUGA

Ó principio desta semana, o 22 de marzo, celebrouse o Día Mundial da Auga. A celebración deste día ten por obxecto concienciarnos de que a productividade económica e o benestar social están intimamente ligados ó desenvolvemento dos recursos hídricos. Este ano, o lema elixido foi “Auga limpa para un mundo sano”.
Non podemos deixar de recordar que, actualmente, máis de 2.500 millóns de seres humanos carecen de sistemas sanitarios adecuados. Calcúlase que uns 884 millóns de persoas, a maioría en África, non teñen acceso á auga potable. Arredor de 1,5 millóns de nenos menores de cinco anos morren cada ano a causa de enfermidades transmitidas pola auga. Esta situación constitúe unha verdadeira traxedia e un importante obstáculo para o desenvolvemento, e nós podemos contribuir a aliviala.
O panorama é bastante desalentador, sobre todo se temos en conta que un dos oito Obxectivos de Desenvolvemento do Milenio (que deberán cumprirse no 2015) inclúe “reducir á metade o número de persoas que carecen de acceso á auga potable e saneamento básico”. Está nas nosas mans o conseguilo. Todos somos responsables.

HOMENAXE A AGUSTÍN FERNANDEZ PAZ

O IX Salón do Libro de Pontevedra organizou este ano unha homenaxe a Agustín Fernández Paz, que contou coa intervención de Xabier P. Docampo e a actuación de Mini e Mero. Con este acto, o evento máis importante de todos os que se celebran en Galicia arredor da Literatura Infantil e Xuvenil, réndese tributo ao que, sen dúbida, é un dos nosos autores máis importante, inspiración para outr@s que tamén poñen a súa pluma ao servizo da fantasía dos máis pequenos. Pero, sobre todo, réndese homenaxe a un escritor que goza do favor unánime de milleiros de lectores de todas as idades, Premio de Literatura Infantil e Xuvenil no 2008. Fernández Paz recuperou, na recollido do premio, a figura do falecido Delibes sobre a súa faceta de narrador.
Na nosa biblioteca podedes atopar as seguintes obras:
--Ler en galego
--Contos por palabras
--Facermos cómics
--Aire negro
--O laboratorio do doutor Nogueira
--Amor dos quince anos, Marilyn
--Cartas de inverno
--As flores radiactivas
--Crispín de Maop (en colaboración)
--Os pes no aire
--Avenida do Parque, 17
--O meu nome é Skywalker
--Contos do Museo (en colaboración con X.Docampo)
--Noite de voraces sombras
--Corredores de sombras
--O único que queda é o amor (Premio Nacional de Literatura Infantil e Xuvenil 2008)

HA FALLECIDO MIGUEL DELIBES

Otra triste fecha para recordar. Se trata de una de las grandes figuras de la literatura española posterior a la Guerra Civil. Deja huérfana la literatura realista española.
Viajero, cazador, pescador y amante de la naturaleza, Miguel Delibes nació el 17 de octubre de 1920 en Valladolid, ciudad en la que transcurrió su vida. Compaginó durante años docencia, periodismo y literatura.
Su labor como novelista se inicia con La sombra del ciprés es alargada (un relato sobre la pérdida y la posibilidad de la felicidad), que obtuvo el Premio Nadal. Este es el punto de partida de una prolífica carrera como escritor (unas sesenta obras). Algunas de ellas son: El camino (1950), una obra sobre la pérdida de la inocencia infantil de su protagonista, Daniel el Mochuelo. Con esta novela, según la crítica, Delibes encuentra su lugar en las letras hispanas y consigue retratar con precisión y elegancia el habla de Castilla. Mi idolatrado hijo Sisí (1953). La hoja roja (1959). Las ratas (1962). Cinco horas con Mario (1966) , en la que Delibes realiza con éxito, no sólo un arriesgado ejercicio formal (el texto es un monólogo dividido en 27 capítulos), sino también una profunda crítica del provincianismo y de la realidad de la dictadura franquista. Los santos inocentes (1981), llevada al cine por Mario Camus. Señora de rojo sobre fondo gris (1991), soberbia obra de arte en la que el Delibes más íntimo dejó memoria de su afecto herido por la enfermedad y la muerte de su esposa. En El hereje, auténtica novela testamentaria, hizo explícito el mensaje que no había dejado nunca de trasmitir en todos sus relatos: su enorme respeto a la libertad y su defensa de la tolerancia ideológica como antídoto contra los seculares males de España.
Una decena de sus novelas ha sido adaptada al cine o a la televisión.
Entre los numerosos galardones recibidos por Delibes a lo largo de su carrera figuran el Premio Nadal, el Nacional de Literatura, el de la Crítica, el Premio Príncipe de Asturias de las Letras y el Premio Cervantes. Varias veces candidato al Premio Nobel.
Su producción revela una clara fidelidad a su entorno, a Valladolid y el campo castellano, y entraña la observación directa de tipos y situaciones desde la óptica de un católico liberal. La visión crítica -progresiva a medida que avanza en su carrera- afecta sobre todo a los excesos de la vida urbana.
Entre los motivos de su obra destaca la perspectiva irónica frente a la pequeña burguesía, la denuncia de las injusticias sociales, la rememoración de la infancia , la representación de los hábitos y el habla propia del mundo rural, muchos de cuyos términos y expresiones recupera para la literatura.
Su prosa revela una gran riqueza léxica, con un estilo preciso, sobrio, depurado.
Concluimos con las últimas y emocionantes palabras que M. Delibes pronunció al recibir el Premio Cervantes:
“...Entonces antes que a conservar la cabeza muchos años a lo que debo aspirar ahora es a conservar la cabeza suficiente para darme cuenta de que estoy perdiendo la cabeza. Y en ese mismo instante frenar, detenerme al borde del abismo y no escribir una letra más.
El arco que se abrió para mí en 1948 al obtener el Premio Nadal, se cierra ahora, en 1994, al recibir de manos de Su Majestad —a quien agradezco profundamente esta deferencia— el Premio Cervantes. En medio quedan unos centenares de seres que yo alenté con interesado desprendimiento. Yo no he sido tanto yo como los personajes que representé en este carnaval literario. Ellos son, pues, en buena parte, mi biografía.”
Discurso de Miguel Delibes al recibir el Premio Cervantes (1993)
En la biblioteca de nuestro instituto podéis disfrutar de los siguientes títulos:
--El camino
--La mortaja
--Cinco horas con Mario
--El príncipe destronado
--Las ratas
--El disputado voto del señor Cayo
--La vida sobre ruedas
--La tierra herida

M. MEAD: CÓMO DIFIEREN LOS ROLES DE GÉNERO DE UNA SOCIEDAD A OTRA

Para finalizar esta semana dedicada a la conmemoración del Día Internacional de la mujer, recordaremos a la antropóloga cultural estadounidense Margaret Mead (1901-1978) y uno de sus libros más importantes: Sexo y Temperamento en Tres Sociedades Primitivas. Se trata, posiblemente, de la mujer más influyente en el mundo de la antropología (a pesar de las críticas contra sus métodos de observación y contra sus interpretaciones de la cultura de los pueblos entre los que convivió). Discípula de Franz Boas y Ruth Benedict, se puede decir que a partir de Mead se despertó el interés en el estudio de la infancia y la mujer dentro de la disciplina antropológica.
Sexo y Temperamento en Tres Sociedades Primitivas, escrito en 1935, se convirtió en la principal piedra angular del movimiento de liberación femenina, ya que en él aseguraba que las mujeres eran las que ejercían el poder en la tribu Tchambuli (ahora Chambri) de Papúa Nueva Guinea (en el Pacífico Oeste).
Las mujeres Tchambuli son dominantes, se ocupan de las cuestiones económicas, pescan, tejen, comercian, administran el dinero, mientras los hombres viven para el arte y el espectáculo. Los varones emplean la mayor parte de su tiempo en tareas artísticas como confeccionar vestidos, maquillarse y vestirse para las danzas rituales. Son coquetos y organizan espectáculos teatrales para ellas que, como son las dueñas del dinero, hacen regalos a sus maridos, a cambio de languidecientes miradas y suaves palabras. Además, las Tchambuli viven en continuo contacto unas con otras, integrando grupos de colaboración. Ellos, en cambio, se asocian sólo en momentos concretos y su solidaridad parece ser más aparente que real. Los varones, que poseen nominalmente la casa, la familia e incluso a la esposa, no tienen poder real de decisión. De hecho, en una casa tchambuli, las mujeres se instalan en el centro de la habitación, mientras que los hombres se sitúan junto a las paredes, cerca de las puertas... sintiéndose poco queridos, y dispuestos a refugiarse en la casa de los hombres, en un estado de desconfianza e incomodidad.
La importancia del trabajo de Mead reside en que en el seno de estas sociedades estudió cómo las condiciones culturales y la educación influyen (de forma más decisiva que las circunstancias biológicas) en la personalidad y los papeles sociales de las mujeres y de los hombres.

SEGUIMOS "LOITANDO"

Como ben sabemos, o Día Internacional da Muller celébrase o 8 de marzo “para conmemorar a loita histórica por mellorar a vida da muller”.
Este ano, dende a Biblioteca, queremos facer reflexionar sobre o que denominamos “traballo doméstico”, é dicir, o conxunto de actividades obrigatorias e gratuitas que se fan en todos os fogares como parte (moi importante) das medidas para dignificar a calidade de vida, que inclúen, por ex., cuestións de hixiene e saúde.
Un dos mitos que sostén a sociedade patriarcal é que as “labores domésticas” constitúen, o “lugar natural” das mulleres pola súa cercana relación coa reproducción biolóxica. Ademais, este traballo está totalmente invisibilizado e desvalorizado. De feito, as mulleres que se dedican exclusivamente a estas tarefas son consideradas polas enquisas oficiais como “inactivas”. Ademais, a valoración social é nula, xa que as persoas que se benefician delas parecen opinar que este traballo non require de cualificación especial, apréndese coa práctica e sen requerir dunha especial inversión de tempo e esforzo. Pero, entón, por que a excusa máis xeralizada que pon o home para non facer este traballo é, sinxelamente, non saber facelo? Unha análise menos “sesgada” amósanos, sen embargo, que o nivel de formación requerido non é tan reducido, xa que estamos a falar da organización e realización de multitude de tarefas especializadas moi diferentes entre si. Ademais, esta “valoración social” fai percibir á muller o traballo doméstico como algo rutinario e pouco gratificante.
E que sucede coas mulleres que realizan unha actividade laboral fora da casa? Abren a porta á vida pública, ao progreso, á cultura, ao poder..., amosando que son capaces de facer algo máis que coidar da casa e dos fillos (que non é pouco). Pero esta progresiva incorporación á vida pública, conseguida gracias a anos e anos de "loita" das propias mulleres (e tamén, por que non dicilo, dalgúns homes) “ten trampa”. Salvo en casos excepcionais, isto non as libera das súas obrigas domésticas: impónselles unha “dobre xornada” que lastra a súa carreira profesional. Porque, en xeral, os homes non están dispostos a asumir responsabilidades e, no mellor dos casos, préstanse a “axudar” á muller na casa.
Que celebramos? A inconmensurable labor das nosas predecesoras e a nosa disposición de continuar esta “loita”.

DÍA INTERNACIONAL DA MULLER TRABALLADORA: MULLERES QUE ESCRIBEN

Tomamos prestada esta magnífica presentación do blog As Campaíñas, do club de lectura do CPI "Don Aurelio" de Cuntis, para recordar ás mulleres que traballan no eido da literatura, algunhas delas moi lidas na biblioteca do IES de Melide e no club de lectura Papalibros.

FINA CASALDERREY

Concluíu Febreiro, mes adicado pola Asociación de escritores en Língua Galega, a Fina Casalderrey. Trátase dunha das escritoras máis destacadas en Literatura Infantil. De feito, é a escritora máis lida polos escolares galegos. A súa producción orixinaria é en galego, pero as súas obras están traducidas ó castelán, catalán, euskera, portugués e brasileiro. Ten publicados máis de vinte libros de Literatura Infantil e Xuvenil. Iniciou esta aventura coa novela Mutacións xenéticas (1991), á que seguiron títulos como Dúas bágoas por Máquina; ¡Asústate, Merche!; O misterio dos fillos de Lúa (polo que recibiu o Premio Nacional de Literatura Infantil e Xuvenil); ¡Prohibido casar, papá!; ¿Sobrevives?; Bicos de prata; Lúas de nácara; e moitos outros, que poderás atopar na nosa Biblioteca, e que recomendamos vivamente.
Outro sector literario que cultiva é o da investigación etnográfica de Galicia, que recolle en libros de gran popularidade como O libro da empanada, Festas gastronómicas de Galicia, Repostería en Galicia, e outros, en colaboración con Mariano García.
Son numerosos os premios e distincións que recibiu, como o Álvaro Cunqueiro, o Cidade de Pontevedra e o Merlín, entre outros.
Deixámosvos coa intervención da escritora no Club de letura compartida Lendo Contigo.

ANIVERSARIO DO NACEMENTO DE ROSALÍA DE CASTRO

Hoxe, 24 de Febreiro, conmemóranse os 173 anos do nacemento de Rosalía de Castro. Como xa sabemos, a súa obra pon fin a varios séculos nos que practicamente non se publicou literatura en galego (“Os séculos escuros”). Dende aquí, queremos aportar un pequeno grao de area á multitude de actos de homenaxe celebrados hoxe en moitas cidades galegas.
Recollemos un vídeo do poema de Rosalía titulado Mayo Longo, musicado por Carlos Núñez, e cantado por Anabela:

FERRÍN, NOVO PRESIDENTE DA R.A.G.

A Real Academia Galega é unha institución xa centenaria que conta, desde o 23 de xaneiro de 2010, cun novo presidente, o escritor Xosé Luís Méndez Ferrín, unha das figuras máis destacadas da cultura galega contemporánea. Pero fagamos un breve percorrido pola historia da R.A.G.
A traxectoria desta institución non foi doada e transcorre de xeito paralelo ás dificultades que padeceu históricamente a cultura galega. En 1905 fúndase a Asociación Iniciadora y Protectora de la Academia Gallega na Habana por iniciativa de Curros Enríquez e Fontela Leal. Un ano despois, en setembro de 1906, constitúese a RAG, presidida por Manuel Murguía, con corenta membros. Os obxectivos iniciais eran fundamentalmente lingüísticos e incluían a elaboración dun dicionario e unha gramática, pero estes proxectos demoraron moitos anos. Durante a presidencia de M. Murguía (1906-1923) comezouse a publicar o Boletín de la Academia Gallega. O seu carácter galeguista fixo que a Academia se vira envolta no medio de varias polémicas.
Na etapa que vai de 1923 a 1936 foron varios os presidentes: Andrés Martínez Salazar, Francisco Ponte Blanco, Eladio Rodríguez e Manuel Lugrís Freire .
Pero chega a Guerra civil española, que supuxo unha etapa de semiclandestinidade na que acceden á presidencia Manuel Casás Fernández, Sebastián Martínez Risco y Macías . Trátase dunha etapa de supervivencia na que o máis destacable é a presentación en 1963 dunha iniciativa que terá unha gran repercusión posterior: o Día da Letras Galegas, 17 de maio .
En 1972 a RAG estandarizou o deseño actual do Escudo de Galicia. Durante a presidencia de Domingo Garcia –Sabell (1977-1997) produciuse un acordo entre a RAG e o Instituto da Lingua Galega sobre as normas ortográficas e morfolóxicas do idioma galego (1982). A RAG foi recoñecida como entidade normativizadora do galego na Lei de Normalización Lingüística (1983). Creouse un Seminario de Lexicografía, que elaborou o seu primeiro dicionario monolingüe e o Seminario de Sociolingüística, que realizou o Mapa Sociolingüístico de Galicia.
Con Francisco Fernández del Riego e Xosé Barreiro Fernández (2001-2010) deuse un gran impulso á informatización dos fondos documentais.
En 2003 revisáronse as normas ortográficas e morfolóxicas e en maio de 2009 a Academia publicou un manifestó a prol da lingua galega, onde se reivindica a necesidade dunha presenza digna do galego en ámbitos como a xustiza ou o ensino. E é neste contexto onde X.L. Méndez Ferrín se pon á fronte da institución. Trátase dunha das figuras cimeiras da cultura galega contemporánea e unha das personalidades políticas máis decisivas das últimas décadas. Autor de obras como Estirpe, Percival e outras historias, Bretaña, esmeraldina entre outras moitas, recibiu varios galardóns e é presentado desde hai varios anos ó Premio Nobel de Literatura polo Pen Clube. Realizou ademais estudos de crítica literaria e labores de investigación e é colaborador no xornal Faro de Vigo. En definitiva, ten experiencia, capacidade de diálogo e firmeza suficientes para darlle un novo pulo a RAG.

UNA BALSA DE PIEDRA CAMINO DE HAITÍ

¿Cuántos Haitís? Ésa es la pregunta que J. Saramago se hace el 19/02/2010 en su Cuaderno. Y nos habla de “los otros mil Haitís que existen en el mundo, no sólo... esos que prácticamente están sentados sobre inestables fallas tectónicas para las que no se les ve solución posible, sino también... los que viven en el filo de la navaja del hambre, de la falta de asistencia sanitaria, de la ausencia de una instrucción pública satisfactoria, donde los factores propicios para el desarrollo son prácticamente nulos y los conflictos armados, las guerras entre etnias separadas por diferencias religiosas o por rencores históricos cuyo origen, en muchos casos, se perdió en la memoria aunque los intereses de ahora se obstinan en alimentar... Ésos son los Haitís que hay que salvar...Los muertos de Puerto Príncipe ya hacen compañía a los muertos de Lisboa (y aquí hace referencia al terremoto de Lisboa de 1755, ese día “Lisboa fue Haití”). No podemos hacer nada por ellos. Ahora, como siempre, nuestra obligación es cuidar de los vivos.”
Y para ello, para cuidar de esos “vivos que siempre estuvieron muertos porque la vida plena les fue negada, esclavos que fueron de señores, esclavos que son de la necesidad”, la Fundación José Saramago edita un libro cuyo precio íntegro (15 euros) será entregado a Cruz Roja. Los destinatarios son los sobrevivientes del terremoto de Haití. El libro elegido, La balsa de piedra, no ha podido ser más adecuado. En él, la Península Ibérica se aparta del resto de Europa, a causa de un cataclismo que ningún sismógrafo ha podido registrar. Comienza a navegar por el océano, primero con rumbo desconocido, y luego claramente orientada hacia América del Sur.... Como acostumbra, en su crítica moral y social, Saramago nunca afronta los problemas de frente, sino que los rodea bajo las formas de lo fantástico y lo alegórico, dejando al lector la tarea de comprender a dónde quiere ir a parar. En esta ocasión, la novela es un alegato contra la injusticia histórica, en la que unos pocos ostentan el poder y los privilegios, y otros muchos se quedan con la pobreza y la explotación. El planteamiento de la novela nos conduce a una utopía: la creación de un equilibrio en el cual la justicia sea accesible para todos, y especialmente para los países oprimidos a lo largo de la historia, despojados de su patrimonio económico y cultural.

21 SEGUNDOS

En la entrada anterior os hablábamos del Día Europeo por una Internet más Segura. En ella os ofrecíamos la posibilidad de ver el vídeo de la campaña 2010. Ya que nos parece muy revelador y os ha podido pasar desapercibido, aquí lo teneis. Son tan solo 21 segundos.

¡PIÉNSALO ANTES!

El Día Europeo por una Internet más Segura ( 9 de Febrero) se centra este año en el tema ¡Piénsalo antes! y está dirigido a concienciar a los menores de las consecuencias y el peligro que puede representar colgar en la red fotos o datos sobre su identidad. La campaña pretende que los menores de 18 años se planteen dos preguntas antes de colgar algo: ¿Estás dispuesto a que esa foto circule durante toda tu vida en Internet? ¿Estás dispuesto a que esa foto, incluso tus padres, la vea todo el mundo?
Siguiendo las normas que marcan La Comisión Europea, expertos en atención al menor, redes sociales de Internet y los grandes buscadores se han confeccionado unos consejos para que niños, adolescentes (y mayores) puedan navegar por la red de una forma más segura:
1. Piénsatelo antes de colgar algo;

2. Acuérdate de no divulgar información personal (contraseñas, teléfono, domicilio, datos bancarios);
3. No envíes fotografías sin permiso expreso de tus padres;
4. No compres por Internet sin la supervisión de un adulto, ni siquiera iniciar el proceso de la compra;
5. Si recibes un correo con contenido ofensivo...ignóralo; ¡no lo contestes!;
6. No fotografíes ni grabes a nadie sin su permiso y desde luego no cuelgues después en la red;
7. No conciertes citas con personas a las que se ha conocido por Internet;
8. Si te encuentras una información poco adecuada que no te gusta... díselo a tus padres o profesores;
9. Si te llega un correo de un desconocido... ¡no lo abras!;
10. Si te conectas desde un lugar público asegúrate de que cierras la conexión para evitar que alguien pueda hacerse pasar por ti;
11. Si haces un trabajo para el colegio... asegúrate de que la información que encuentras para hacer un trabajo es de un sitio serio y con garantías;
12. Si encuentras un sitio con la indicación “acceso prohibido a menores” pasa de largo.

Páginas que le ayudarán a navegar seguro en Internet
Protégeles, socio de la Comisión Europea en España para el fomento de Internet segura
Vídeo de la campaña 2010 ¡Piénsalo antes de colgarlo!
Plan Internet Segura de la Comisión Europea
INHOPE, denuncia de abusos en la red a nivel europeo
http://ec.europa.eu/spain/novedades/educacion/internet_segura_2010_es.htm

O LONGO CAMIÑO CARA Á LIBERDADE

Este é o título da autobiografía de Nelson Mandela, no que narra, por primeira vez, a súa extraordinaria vida, unha vida adicada á loita contra a opresión racial en Sudáfrica. Esta loita fixo de el acreedor ao Premio Nobel da Paz e alzouno á presidencia do seu país.
Neste libro relata os seus primeiros anos de miseria como estudiante e pasante en Johannesburgo, o lento espertar da súa conciencia política, o conflito que supón reconciliar a actividade política e o amor pola súa familia, a anguriosa ruptura do seu primer matrimonio e a dolorosa separación dos seus fillos. Tamén narra as súas espectaculares actividades como dirixente na clandestinidade e o famoso Xuízo de Rivonia de 1964, no que foi condeado a cadea perpetua; os vintesete anos pasados en prisión; as complexas e delicadas negociacións que conduciron, tanto á súa liberación como ao principio do fin do apartheid. Tamén nos ofrece unha narración dende dentro dos inesquecibles sucesos acontecidos dende o momento da súa excarcelación ata a instauración definitiva en Sudáfrica dunha democracia multirracial.
Se che gustou O factor humano, non podes deixar de ler este emocionante libro. Posiblemente desexarás lelo outra vez.

NELSON MANDELA: ACARICIANDO LA UTOPÍA

Aprovechamos estas fechas para reflexionar sobre la figura de Nelson Mandela a través del libro de John Carlin: El factor humano. Nelson Mandela y el partido que salvó a una nación. Este libro está ambientado después de que Nelson Mandela saliera de la cárcel (en la que llevaba 27 años), y se convirtiera en presidente de Sudáfrica. En esos momentos, el país estaba dividido por 50 años de odio racial, que amenazaban con desencadenar una guerra civil. Mandela comprendió que tenía que conseguir la unión de blancos y negros, y vio con claridad que el deporte era una estrategia excelente para hacerlo. El mundial de rugby de 1995 le dio esa oportunidad. La final de aquel mundial culminó con la victoria sudafricana en el último minuto. Este acontecimiento, selló la reconciliación entre negros y blancos.
Este libro nos habla de un héroe de carne y hueso. Un hombre que fue capaz de ganarse a negros y blancos, en un país con una mayoría negra que debería haber exigido a gritos la venganza. Siguiendo el ejemplo de Nelson Mandela, que dio al mundo una lección de inteligencia y de capacidad de perdonar, Sudáfrica supo enterrar el hacha de la discriminación racial.
Tal y como afirma D. Tutu en el epílogo del libro, el valor más perdurable de aquel día es que todo lo bueno que ocurrió puede volver a ocurrir.

30 DE XANEIRO. DÍA ESCOLAR DA PAZ E A NON-VIOLENCIA

Como é ben sabido, o 30 de Xaneiro conmemórase a morte do líder nacional e espiritual da India, Mahatma Gandhi, asasinado a tiros por un fanático hinduísta.

O Día Escolar da Paz e a Non-Violencia foi declarado por primeira vez en 1964 e surxe dunha iniciativa de Educación Non-Violenta e Pacificadora, do profesor español Llorenç Vidal. O seu obxectivo é a educación en e para a tolerancia, a solidariedade, concordia, respecto aos dereitos humanos, a non-violencia e a paz. Foi recoñecido polo Ministerio de Educación e Ciencia en 1976.
O noso sistema educativo plantexa como unha das súas finalidades a formación para a paz, a cooperación e a solidariedade entre os pobos. É necesario traballar continuamente estes conceptos, pero isto non impide a existencia de datas concretas que nos fagan lembrar que aínda hai situacións sociais complexas.
Como reflexo que é da sociedade, a escola comparte os seus defectos, pero tamén nos proporciona a magnífica oportunidade de concienciar a tod@s na construcción dun mundo mellor, máis xusto e máis humano.
A proposta deste ano do Seminario Galego de Educación para a Paz ten por título: "Sobre os dereitos e responsabilidades de nenas, nenos e adolescentes". Precisamente, este ano, o SGEP eleborou un cartel conmemorativo do seu 25 Aniversario,co lema: "Para que a paz sexa algo máis ca un conto". Dende aquí os nosos parabéns e a nosa gratitude polo traballo que está a realizar.

J. D. SALINGER: UN "RECLUSO LITERARIO"

Jerome David Salinger (1 de Enero de 1919- Cornish, New Hampshire, 27 de Enero de 2010). Uno de los escritores más enigmáticos del s. XX. Murió en su cabaña de New Hampshire, cumpliendo el deseo del protagonista de su novela El guardián entre el centeno, quien, en un pasaje afirma: "Me gustaría encontrar una cabaña en algún sitio y con el dinero que gane instalarme allí el resto de mi vida, lejos de cualquier conversación estúpida con la gente". Y así lo hizo... Una vez obtenida la fama mundial con El guardián entre el centeno (su primera novela corta, escrita en primera persona) se apartó del mundo exterior, protegiendo su privacidad al máximo. Él mismo declaró: "Los sentimientos de anonimato y oscuridad de un escritor constituyen la segunda propiedad más valiosa que le es concedida".
Se dice que, aunque hacía más de cuarenta años que no publicaba nada, escribía siempre. "Vivo para escribir, pero escribo para mi mismo y mi propia satisfacción. No publicar me reporta una maravillosa sensación de paz. Publicar es una terrible invasión de mi privacidad". Este fugitivo de la fama se vio obligado a luchar continuamente contra toda la atención no deseada que recibía, como figura de culto que llegó a ser en vida.
Quizá su muerte facilite la aparición de material inédito, nuevas revelaciones sobre su obra y... ¿sobre su vida? Lamentablemente, Salinger ya no estará ahí para evitar las invasiones a su privacidad, tal como quiso en vida.

El guardián entre el centeno (publicado en 1951) es considerado por numerosos expertos como uno de los libros más importantes del s. XX. Su lenguaje es provocador, aparecen referencias al alcohol, las drogas, la prostitución. Se trata de una crítica feroz al mundo y la moral de los años cincuenta, y el refleo de las inquietudes y angustias de los adolescentes crecidos en plena guerra fría. También el enfrentamiento entre el mundo de los jóvenes y los adultos refleja el deseo universal de no crecer. Por ello, provocó numerosas controversias en EEUU cuando se publicó. Curiosamente, treinta años después de su publicación era tanto el libro más prohibido, como el más estudiado como lectura obligatoria en los institutos estadounidenses.
El título del libro hace referencia a una reflexión que el protagonista (Holden Caulfield) realiza en el libro sobre la letra de un poema que trata de un "guardián entre el centeno" que evita que "los niños caigan en el precipicio". Eso es lo único que a Caulfield le gustaría hacer en la vida: estar en un campo de centeno al borde de un precipicio. En el campo hay miles de niños jugando y él evita que "los niños caigan en el precipicio". Caulfield sería el guardián entre el centeno.
Holden Caulfield nos muestra la visión de la realidad de una persona que ha perdido el agrado y la confianza por quienes le rodean y la sociedad en general. Es alguien desengañado por la vida, que acaba de entrar en el mundo de los adultos sufriendo múltiples decepciones, ya que se han corrompido aquellas cosas que más amaba. Sin embargo, todavía hay aguien por quien merece la pena vivir...
Estas novela ha inspirado a otros escritores, ha influido en la música actual, en series de animación, películas... Incluso algunos asesinos se han visto relacionados con ella.
¿Alguien podría resistirse a leerla?

"CÓMO INVENTAR HAITÍ"

Esta frase é unha pregunta que se fai (despois da terrorífica catástrofe humana padecida no país) o considerad0 como patriarca das letras haitianas, René Depestre (Jacmel 1926). Segundo el, e sen tentar minimizar as consecuenciais tráxicas dos terremotos, en Haití tras a pobreza e o analfabetismo, descóbrese coma un país cunha cultura tan viva como pouco coñecida. En 1804 independizouse de Francia, pero tivo a desgraza de caer nunha problemática racial entre negros, mulatos e de non ser quen de constituir un estado democrático.
Paradóxicamente, segundo Depestre, Haití non é hoxe unha nación-estado propiamente dita, senon unha nación cultural. Mentres que nin o estado nin a sociedade civil se desenvolveron, sí o fixeron a cultura, a pintura, a música e a literatura. Hoxe en n día cóntase con afamados escritores coma Daniel Laferriere, Lyonel Trouillot, Jean Metellus etc. Grandes poetas, algúns deles marcados polo exilio . Como dato significativo até 1956 non poideron entrar os cidadáns de color na universidade parisina da Sorbona, no Primeiro Congreso Mundial de Escritores Negros. Na actualidade o factor racial posúe menos importancia.
Depestre , que fora expulsado de Haití en 1945 debido á publicación dunha revista de vangarda , volta á súa patria co desexo de se atopar coa solidariedade mundial , manter ese grande imaxinario cultural e "inventar un país mellor". Ogallá que o consiga .Se queres saber máis deste país pica en cultura haitiana