24/02/10

ANIVERSARIO DO NACEMENTO DE ROSALÍA DE CASTRO

Hoxe, 24 de Febreiro, conmemóranse os 173 anos do nacemento de Rosalía de Castro. Como xa sabemos, a súa obra pon fin a varios séculos nos que practicamente non se publicou literatura en galego (“Os séculos escuros”). Dende aquí, queremos aportar un pequeno grao de area á multitude de actos de homenaxe celebrados hoxe en moitas cidades galegas.
Recollemos un vídeo do poema de Rosalía titulado Mayo Longo, musicado por Carlos Núñez, e cantado por Anabela:

FERRÍN, NOVO PRESIDENTE DA R.A.G.

A Real Academia Galega é unha institución xa centenaria que conta, desde o 23 de xaneiro de 2010, cun novo presidente, o escritor Xosé Luís Méndez Ferrín, unha das figuras máis destacadas da cultura galega contemporánea. Pero fagamos un breve percorrido pola historia da R.A.G.
A traxectoria desta institución non foi doada e transcorre de xeito paralelo ás dificultades que padeceu históricamente a cultura galega. En 1905 fúndase a Asociación Iniciadora y Protectora de la Academia Gallega na Habana por iniciativa de Curros Enríquez e Fontela Leal. Un ano despois, en setembro de 1906, constitúese a RAG, presidida por Manuel Murguía, con corenta membros. Os obxectivos iniciais eran fundamentalmente lingüísticos e incluían a elaboración dun dicionario e unha gramática, pero estes proxectos demoraron moitos anos. Durante a presidencia de M. Murguía (1906-1923) comezouse a publicar o Boletín de la Academia Gallega. O seu carácter galeguista fixo que a Academia se vira envolta no medio de varias polémicas.
Na etapa que vai de 1923 a 1936 foron varios os presidentes: Andrés Martínez Salazar, Francisco Ponte Blanco, Eladio Rodríguez e Manuel Lugrís Freire .
Pero chega a Guerra civil española, que supuxo unha etapa de semiclandestinidade na que acceden á presidencia Manuel Casás Fernández, Sebastián Martínez Risco y Macías . Trátase dunha etapa de supervivencia na que o máis destacable é a presentación en 1963 dunha iniciativa que terá unha gran repercusión posterior: o Día da Letras Galegas, 17 de maio .
En 1972 a RAG estandarizou o deseño actual do Escudo de Galicia. Durante a presidencia de Domingo Garcia –Sabell (1977-1997) produciuse un acordo entre a RAG e o Instituto da Lingua Galega sobre as normas ortográficas e morfolóxicas do idioma galego (1982). A RAG foi recoñecida como entidade normativizadora do galego na Lei de Normalización Lingüística (1983). Creouse un Seminario de Lexicografía, que elaborou o seu primeiro dicionario monolingüe e o Seminario de Sociolingüística, que realizou o Mapa Sociolingüístico de Galicia.
Con Francisco Fernández del Riego e Xosé Barreiro Fernández (2001-2010) deuse un gran impulso á informatización dos fondos documentais.
En 2003 revisáronse as normas ortográficas e morfolóxicas e en maio de 2009 a Academia publicou un manifestó a prol da lingua galega, onde se reivindica a necesidade dunha presenza digna do galego en ámbitos como a xustiza ou o ensino. E é neste contexto onde X.L. Méndez Ferrín se pon á fronte da institución. Trátase dunha das figuras cimeiras da cultura galega contemporánea e unha das personalidades políticas máis decisivas das últimas décadas. Autor de obras como Estirpe, Percival e outras historias, Bretaña, esmeraldina entre outras moitas, recibiu varios galardóns e é presentado desde hai varios anos ó Premio Nobel de Literatura polo Pen Clube. Realizou ademais estudos de crítica literaria e labores de investigación e é colaborador no xornal Faro de Vigo. En definitiva, ten experiencia, capacidade de diálogo e firmeza suficientes para darlle un novo pulo a RAG.

21/02/10

UNA BALSA DE PIEDRA CAMINO DE HAITÍ


¿Cuántos Haitís? Ésa es la pregunta que J. Saramago se hace el 19/02/2010 en su Cuaderno. Y nos habla de “los otros mil Haitís que existen en el mundo, no sólo... esos que prácticamente están sentados sobre inestables fallas tectónicas para las que no se les ve solución posible, sino también... los que viven en el filo de la navaja del hambre, de la falta de asistencia sanitaria, de la ausencia de una instrucción pública satisfactoria, donde los factores propicios para el desarrollo son prácticamente nulos y los conflictos armados, las guerras entre etnias separadas por diferencias religiosas o por rencores históricos cuyo origen, en muchos casos, se perdió en la memoria aunque los intereses de ahora se obstinan en alimentar... Ésos son los Haitís que hay que salvar...Los muertos de Puerto Príncipe ya hacen compañía a los muertos de Lisboa (y aquí hace referencia al terremoto de Lisboa de 1755, ese día “Lisboa fue Haití”). No podemos hacer nada por ellos. Ahora, como siempre, nuestra obligación es cuidar de los vivos.”
Y para ello, para cuidar de esos “vivos que siempre estuvieron muertos porque la vida plena les fue negada, esclavos que fueron de señores, esclavos que son de la necesidad”, la Fundación José Saramago edita un libro cuyo precio íntegro (15 euros) será entregado a Cruz Roja. Los destinatarios son los sobrevivientes del terremoto de Haití. El libro elegido, La balsa de piedra, no ha podido ser más adecuado. En él, la Península Ibérica se aparta del resto de Europa, a causa de un cataclismo que ningún sismógrafo ha podido registrar. Comienza a navegar por el océano, primero con rumbo desconocido, y luego claramente orientada hacia América del Sur.... Como acostumbra, en su crítica moral y social, Saramago nunca afronta los problemas de frente, sino que los rodea bajo las formas de lo fantástico y lo alegórico, dejando al lector la tarea de comprender a dónde quiere ir a parar. En esta ocasión, la novela es un alegato contra la injusticia histórica, en la que unos pocos ostentan el poder y los privilegios, y otros muchos se quedan con la pobreza y la explotación. El planteamiento de la novela nos conduce a una utopía: la creación de un equilibrio en el cual la justicia sea accesible para todos, y especialmente para los países oprimidos a lo largo de la historia, despojados de su patrimonio económico y cultural.




20/02/10

21 SEGUNDOS

En la entrada anterior os hablábamos del Día Europeo por una Internet más Segura. En ella os ofrecíamos la posibilidad de ver el vídeo de la campaña 2010. Ya que nos parece muy revelador y os ha podido pasar desapercibido, aquí lo teneis. Son tan solo 21 segundos.

09/02/10

¡PIÉNSALO ANTES!

El Día Europeo por una Internet más Segura ( 9 de Febrero) se centra este año en el tema ¡Piénsalo antes! y está dirigido a concienciar a los menores de las consecuencias y el peligro que puede representar colgar en la red fotos o datos sobre su identidad. La campaña pretende que los menores de 18 años se planteen dos preguntas antes de colgar algo: ¿Estás dispuesto a que esa foto circule durante toda tu vida en Internet? ¿Estás dispuesto a que esa foto, incluso tus padres, la vea todo el mundo?
Siguiendo las normas que marcan La Comisión Europea, expertos en atención al menor, redes sociales de Internet y los grandes buscadores se han confeccionado unos consejos para que niños, adolescentes (y mayores) puedan navegar por la red de una forma más segura:
1. Piénsatelo antes de colgar algo;
2. Acuérdate de no divulgar información personal (contraseñas, teléfono, domicilio, datos bancarios);
3. No envíes fotografías sin permiso expreso de tus padres;
4. No compres por Internet sin la supervisión de un adulto, ni siquiera iniciar el proceso de la compra;
5. Si recibes un correo con contenido ofensivo...ignóralo; ¡no lo contestes!;
6. No fotografíes ni grabes a nadie sin su permiso y desde luego no cuelgues después en la red;
7. No conciertes citas con personas a las que se ha conocido por Internet;
8. Si te encuentras una información poco adecuada que no te gusta... díselo a tus padres o profesores;
9. Si te llega un correo de un desconocido... ¡no lo abras!;
10. Si te conectas desde un lugar público asegúrate de que cierras la conexión para evitar que alguien pueda hacerse pasar por ti;
11. Si haces un trabajo para el colegio... asegúrate de que la información que encuentras para hacer un trabajo es de un sitio serio y con garantías;
12. Si encuentras un sitio con la indicación “acceso prohibido a menores” pasa de largo.

O LONGO CAMIÑO CARA Á LIBERDADE


Este é o título da autobiografía de Nelson Mandela, no que narra, por primeira vez, a súa extraordinaria vida, unha vida adicada á loita contra a opresión racial en Sudáfrica. Esta loita fixo de el acreedor ao Premio Nobel da Paz e alzouno á presidencia do seu país.
Neste libro relata os seus primeiros anos de miseria como estudiante e pasante en Johannesburgo, o lento espertar da súa conciencia política, o conflito que supón reconciliar a actividade política e o amor pola súa familia, a anguriosa ruptura do seu primer matrimonio e a dolorosa separación dos seus fillos. Tamén narra as súas espectaculares actividades como dirixente na clandestinidade e o famoso Xuízo de Rivonia de 1964, no que foi condeado a cadea perpetua; os vintesete anos pasados en prisión; as complexas e delicadas negociacións que conduciron, tanto á súa liberación como ao principio do fin do apartheid. Tamén nos ofrece unha narración dende dentro dos inesquecibles sucesos acontecidos dende o momento da súa excarcelación ata a instauración definitiva en Sudáfrica dunha democracia multirracial.
Se che gustou O factor humano, non podes deixar de ler este emocionante libro. Posiblemente desexarás lelo outra vez.

03/02/10

NELSON MANDELA: ACARICIANDO LA UTOPÍA


Aprovechamos estas fechas para reflexionar sobre la figura de Nelson Mandela a través del libro de John Carlin: El factor humano. Nelson Mandela y el partido que salvó a una nación. Este libro está ambientado después de que Nelson Mandela saliera de la cárcel (en la que llevaba 27 años), y se convirtiera en presidente de Sudáfrica. En esos momentos, el país estaba dividido por 50 años de odio racial, que amenazaban con desencadenar una guerra civil. Mandela comprendió que tenía que conseguir la unión de blancos y negros, y vio con claridad que el deporte era una estrategia excelente para hacerlo. El mundial de rugby de 1995 le dio esa oportunidad. La final de aquel mundial culminó con la victoria sudafricana en el último minuto. Este acontecimiento, selló la reconciliación entre negros y blancos.
Este libro nos habla de un héroe de carne y hueso. Un hombre que fue capaz de ganarse a negros y blancos, en un país con una mayoría negra que debería haber exigido a gritos la venganza. Siguiendo el ejemplo de Nelson Mandela, que dio al mundo una lección de inteligencia y de capacidad de perdonar, Sudáfrica supo enterrar el hacha de la discriminación racial.
Tal y como afirma D. Tutu en el epílogo del libro, el valor más perdurable de aquel día es que todo lo bueno que ocurrió puede volver a ocurrir.